Άσμα ηρωϊκό και πένθιμο για την χαμένη τιμή του ελληνικού δημόσιου σχολείου

Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του '90 που οι πρώτες καταλήψεις στα σχολεία έκαναν την εμφάνισή τους.  Ήταν μια καινούργια για την εποχή πρακτική που επικροτήθηκε από την κεντροαριστερά και έγινε ανεκτή από την δεξιά , η οποία ανέκαθεν φοβόταν την ρετσινιά της καταστολής και της αστυνομοκρατίας.

Η Ελλάδα ξαναζούσε ένδοξες ημέρες, οι γονείς δεν φαίνονταν να αντιδρούν ιδιαίτερα , πολλοί μάλιστα πήγαιναν φαγητό και ρούχα στα παιδιά τους που ξημεροβραδιάζονταν στα σχολεία , "περιφρουρώντας" την κατάληψη... 

 

Όταν οι καταλήψεις λάβαιναν τέλος, τα σχολεία κτηριακά ήταν για κλάματα από τις καταστροφές και τις λεηλασίες. Οι μαθητές ισχυρίζονταν ότι οι ίδιοι δεν έκαναν τίποτε και έφταιγαν οι περίφημοι "εξωσχολικοί". Ωστόσο, όπως όλοι γνωρίζουμε, για να μπει ο λύκος στο μαντρί , κάπου θα βρει μια τρύπα...

Οι συνέπειες της κουλτούρας των καταλήψεων ήταν τραγικές. Όσοι είχαν την οικονομική δυνατότητα , έκαναν φροντιστήριο και προχωρούσαν την ύλη τους , εν όψει και των Πανελληνίων εξετάσεων, ενώ οι υπόλοιποι έχαναν έδαφος, καθώς το σχολείο δεν μπορούσε να καλύψει τα κενά που δημιουργούνταν.

Ταυτόχρονα η κατάληψη έγινε κάτι σαν θεσμός...σαν έθιμο μαθητικό πατροπαράδοτο. Κάθε μαθητής που σέβεται τον εαυτό του , πρέπει να έχει στο ενεργητικό του ώρες παρουσίας σε περιφρουρήσεις και καταλήψεις.Εξάλλου, θεωρήθηκε αποδεκτό και ηθικά επαινετέο να καταπατάς την νομιμότητα καταλαμβάνοντας δημόσιους χώρους και μετατρέποντάς τους σε αχούρια σε χρόνο dt!!!

Αυτές τις μέρες βλέπουμε πάλι το φαινόμενο να αναζωπυρώνεται...σχολεία κλείνουν με αίτημα την κατάργηση της μάσκας, την πραγματοποίηση εκδρομών και περιπάτων αλλά και την μείωση του αριθμού των μαθητών στα τμήματα.

Το υπουργείο προς το παρόν κρατά σιγήν ιχθύος...η κυβέρνηση κρύβει τις τραγικές ελλείψεις της πίσω από τον λόγο της Επιστήμης, η αντιπολίτευση μάλλον υποστηρίζει τα όσα συμβαίνουν και εκμεταλλεύεται την εφηβική ανωριμότητα και τον νεανικό παρορμητισμό. Οι γονείς  διχασμένοι κι αυτοί φαίνεται να μην έχουν αντιληφθεί την σοβαρότητα της κατάστασης και αφήνουν τα παιδιά τους να εκτονωθούν.

Ενδεχομένως αυτή η εκτόνωση να βλάψει την υγεία τους και την υγεία των συμπολιτών τους, αλλά αυτό έρχεται τελευταίο...δυστυχώς. Η  ελληνική κοινωνία φαίνεται να μην έχει πειστεί για την ορθότητα των μέτρων και αφήνει τα παιδιά να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά. Τι να πει κανείς γι' αυτή την ανεύθυνη και επικίνδυνη στάση;

Τι θα ήθελαν να δουν, για να πειστούν οι αρνητές των μέτρων που ξεσηκώνουν τα παιδιά και τα αφήνουν μετά στην μοίρα τους; Τις εκατόμβες της Ιταλίας;

Και μέσα σε όλο αυτό το σκοτεινό σκηνικό οι καθηγητές για ακόμη μια φορά καλούνται να παίξουν το ρόλο τους...ποιο ρόλο αλήθεια; Να φυλάνε καραούλι τα ξημερώματα για να μην κλειδωθούν τα σχολεία με αλυσίδες; Να κόβουν με κόφτες τις αλυσίδες και να τους υβρίζουν πανηγυρικά οι μαθητές τους , που την επόμενη μέρα θα τους ξανασυναντήσουν στην τάξη; Να δέχονται την υψηλή κριτική των γονέων και των κηδεμόνων; Να τρώνε ξύλο; Να μηνύονται; Να συμμορφώνονται στις παραινέσεις του υπουργείου που παίζει το παιχνίδι του μαστίγιου και του καρότου, όταν δεν στρουθοκαμηλίζει μοιράζοντας παγουρίνα;

Για μένα όλα αυτά ένα δείχνουν και ένα σηματοδοτούν...την απαξίωση του δημόσιου σχολείου ως χώρου μόρφωσης, κοινωνικοποίησης και αλληλεγγύης. Κι είναι πολλοί αυτοί που χύνουν κροκοδείλια δάκρυα γι'αυτή την κατάντια, όμως από τις θέσεις τους δεν έκαναν τίποτε , για να βάλουν ένα φρένο στον κατήφορο που έχουμε πάρει.

Για την Αγία Σοφία...μια αφορμή αυτογνωσίας

Τις τελευταίες μέρες η επικαιρότητα έχει πλημμυρίσει από τις ειδήσεις τις σχετικές με την απόφαση της γείτονος χώρας , της Τουρκίας, και των δικαστικών και πολιτικών θεσμών της να μετατρέψει την Αγία Σοφία από μουσείο σε τζαμί.

Είναι λυπηρό το γεγονός πως οι Τούρκοι εξακολουθούν να αισθάνονται την ανάγκη μετά από πολλούς αιώνες να επιβεβαιώνουν την παρουσία τους με αυτό τον τρόπο στην περιοχή της Μικράς Ασίας και του Αιγαίου...δηλώνοντας δηλαδή πως είναι κατακτητές...
Μάλλον αισθάνονται πάντα την ανασφάλεια του ξένου, αυτού που ξέρει πως κατά βάθος δεν ανήκει στον τόπο που κατοικεί και με τη βία προσπαθεί να δηλώσει πως είναι παρών!!!

Φυσικά μεγάλη κουβέντα θα μπορούσε να γίνει και για τα γεωστρατηγικά σχέδια της Τουρκίας που εν έτει 2020 αναθυμάται και προσπαθεί να αναβιώσει το οθωμανικό της παρελθόν καταδικάζοντας την πολιτική του Κεμάλ , που προσπάθησε να εκσυγχρονίσει και εξευρωπαΐσει ό,τι απόμεινε από την οθωμανική αυτοκρατορία.

Σκοπός μου όμως δεν είναι να προβώ σε ένα ακόμη ψυχογράφημα των γειτόνων, ούτε σε μια πολιτική ανάλυση...θα προτιμούσα να ασχοληθώ με τα του οίκου μου.
Για μας λοιπόν τους Νεοέλληνες έχω δυο τρία πράγματα να σκεφτώ και να εκφράσω με αφορμή τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες μέρες.

Είναι τουλάχιστον δείγμα σχιζοφρένειας από τη μια να ωρύεσαι και να φωνασκείς για την Αγία Σοφία και τους "παλιοτουρκαλάδες" και από την άλλη να τρέχεις πρώτος και καλύτερος για διακοπές και ψώνια στην γειτονική χώρα.

Είναι υποκρισία να μιλάς για έλλειψη σεβασμού προς ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς και συ   ο ίδιος ως πολιτεία να αφήνεις να ρημάζουν ξωκλήσια και βυζαντινά μνημεία που βρίσκονται σχεδόν δίπλα στην πρωτεύουσα σου...μετά την τελευταία περιήγηση μου στον Βοτανικό και την περιοχή του Ελαιώνα διαπίστωσα από κοντά τι σημαίνει απονιά και έλλειψη σεβασμού!!!

Είναι δείγμα έλλειψης ιστορικής σκέψης και μνήμης να μην αναγνωρίζεις ότι αυτό που κάνουν τώρα οι Τούρκοι στην Αγία Σοφία, το είχαν κάνει αιώνες πριν οι Βυζαντινοί στον Παρθενώνα και σε άλλους αρχαίους ναούς, τους οποίους μετέτρεψαν σε χριστιανικούς, ώστε και δαπάνες να γλιτώσουν και να εμπεδώσουν την νέα τους θρησκεία, τον Χριστιανισμό.

Τέλος, είναι γελοίο να κάνεις το παλικάρι της φακής μιλώντας για προφητείες και ιστορικά πεπρωμένα , όταν η παγκοσμιοποίηση και η πολυπολιτισμικότητα , που de facto έχεις αποδεχτεί και υιοθετήσει , σε οδηγούν σε άλλες πολιτικές και σχεδιασμούς.

Υπάρχουν τρόποι να λάβει η Τουρκία απάντηση για όσα πράττει τον τελευταίο καιρό...αρκεί να είμαστε σοβαροί και να ξέρουμε τι θέλουμε. Πρώτα, όμως,  οφείλουμε να κοιτάξουμε στον καθρέφτη και να δούμε τους εαυτούς μας...

Για μια Ελένη

Είχα κάποτε και 'γω μια Ελένη.
Ήταν όμορφη...πως θα μπορούσε να μην είναι; Το λέει το όνομά της πως είναι λαμπερή...λαμπερή σαν την σελήνη με την οποία μάλλον μοιράζονται ετυμολογικά κοινή ρίζα.
Μη σας πω και με τους Έλληνες...
Δεν θέλω να περιαυτολογήσω αλλά το πιο Ελληνικό γυναικείο όνομα είναι το Ελένη.

Ύστερα ήταν και η σπουδαία της πρόγονος, η ωραία Ελένη, αυτή για της οποίας την ομορφιά πλήθος χάθηκαν οι άνδρες στην Τροία.
Εκείνη βέβαια την φαντάζονταν οι περισσότεροι ξανθιά και γαλανομάτα...η δικιά μου ήταν μελαχρινή. Και σίγουρα δεν ήταν γόησσα, όπως η Ελένη του Μενέλαου. Ήταν η  Ελένη της διπλανής πόρτας, η καλή σύζυγος, η τρυφερή μητέρα, η κυρά του σπιτιού.

Είχα κάποτε και 'γω μια Ελένη.
Αλλά δεν της έμοιασα, ούτε στην εμφάνιση, ούτε στον χαρακτήρα.
Την αγαπούσα όμως. Την αγαπούσα πολύ.

Κι ο Μάιος ήταν ο μήνας της. Έπαιρνε τα λουλούδια της πρώτα στην γιορτή της μητέρας και μετά ξανά στα γενέθλια της και τέλος στην γιορτή της. Ο Μάιος ανέδιδε από παντού το άρωμά της.

Όπως όλα τα όμορφα πλάσματα δεν γέρασε ποτέ.

Στο μυαλό μου είναι πάντα νέα, ζωντανή και δραστήρια, τρυφερή και πεισματάρα. Έτοιμη να μου φτιάξει καφέ και να με ρωτήσει για το σχολείο.
"Μαμά, μεγάλωσα κι ακόμη για το σχολείο σου μιλώ...παρέμεινα αιωνίως μαθήτρια αεί διδασκόμενη".

Καμιά φορά την βλέπω στον ύπνο μου και ξυπνάω με αυτή την χαρμολύπη που συνοδεύει πάντα τα όνειρα που βλέπουμε με κείνους από τους αγαπημένους μας που δεν βρίσκονται πια κοντά μας.

Είχα κάποτε και 'γω μια Ελένη...

Άκανθος

Αυτές τις μέρες της καραντίνας βγαίνω συχνά να περπατήσω στην πόλη μου και καθώς είναι άνοιξη δεν μπορώ παρά να θαυμάσω τα χρώματα και τα αρώματα που πλημμυρίζουν τον τόπο. Κι αυτό ακόμη και σε ένα κατεξοχήν κομμάτι του αστικού ιστού, τέτοιο που είναι και η Καλλιθέα.

Η Καλλιθέα είναι μια περιοχή μεταξύ Φαλήρου και Ιλισού, στην πραγματικότητα χωρίστηκε και ορίζεται με βάση δυο κεντρικούς οδικούς άξονες, την Συγγρού και την Θησέως. Στην αρχαιότητα δεν υπήρχε εδώ κάποιος αθηναϊκός δήμος, καθώς η περιοχή ήταν μάλλον χέρσα και βαλτώδης λόγω του Φαληρικού αλίπεδου...

Οι καιροί όμως αλλάζουν και στα νεότερα χρόνια, τον 19ο αι, στην Καλλιθέα δημιουργήθηκε ένας πρότυπος οικισμός. Τα όμορφα σπίτια της είχαν αυλές και κήπους και ήταν κατοικίες πλούσιων αστών και λογοτεχνών που την προτίμησαν για την ωραία θέα της, αλλά και την κομβική της θέση μεταξύ Αθήνας και Πειραιά.

Από όλα αυτά ελάχιστα πράγματα έχουν μείνει όρθια στην σύγχρονη Καλλιθέα. Η αντιπαροχή της έδωσε το τελικό χτύπημα, όπως και σε όλη την υπόλοιπη Αθήνα.


Όμως, εγώ είμαι από τους ρομαντικούς εκείνους που πιστεύουν ότι ο τόπος διατηρεί τη μνήμη του ζωντανή και θα σας το αποδείξω!
Θα σας μιλήσω για τις άκανθες της Καλλιθέας οι οποίες συγγενεύουν πολύ και δεν βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τις "ξαδέλφες" τους στον αρχαιολογικό χώρο της Αγοράς.
Είμαι σίγουρη πως κάποτε όλη η περιοχή που ορίζεται μεταξύ Θησείου και Καλλιθέας θα είχε μπόλικες από δαύτες...

Η άκανθα λοιπόν είναι ένα φυτό που το συναντάμε και με τις ονομασίες "μελάμφυλλον" και "αρκουδόβατος". Για το "μελάμφυλλον" έχω εξήγηση προφανή...έχει μεγάλα, πλατιά και σκούρα πράσινα φύλλα...για τον "αρκουδόβατο" δε θέλω να εκφέρω άποψη...λέτε να προτιμούσαν αυτόν τον βάτο και οι αρκούδες;

Οι αρκούδες δεν ξέρω, σίγουρα όμως ο Καλλίμαχος τον προτίμησε, όταν τον είδε σε όλη του την ομορφιά να έχει φυτρώσει και να πλαισιώνει υπέροχα ένα καλάθι με παιχνίδια που είχαν αφήσει στον τάφο ενός μικρού κοριτσιού οι γονείς του. Ο γλύπτης αυτός εμπνεύστηκε βλέποντας την άκανθα το κορινθιακό κιονόκρανο, το πιο περίτεχνο και εντυπωσιακό από τα τρία είδη κιονοκράνων.


Κάθε φορά που συναντάω άκανθες στους περιπάτους μου νιώθω μια κρυφή χαρά και συγκίνηση, γιατί μέσα στην ταπεινότητα τους κρύβεται ομορφιά και ιστορία αιώνων.

Η Άνοιξη της καραντίνας

Όλο αυτόν τον καιρό που ζούμε την Άνοιξη της καραντίνας σκέφτηκα πολλές φορές να γράψω κάτι, αλλά δίστασα. Κι αυτό γιατί κάθε μέρα βομβαρδιζόμαστε κυριολεκτικά από αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα, ειδήσεις, που μετά από λίγο ανατρέπονται από άλλες κοκ.
Ως φιλόλογος δίδασκα πάντα στους μαθητές και τις μαθήτριές μου ότι ζούμε την εποχή της υπερπληροφόρησης που τελικά καταντά παραπληροφόρηση, είναι τώρα όμως που κατάλαβα για ποιο πράγμα τους μιλούσα.

Είναι αλήθεια πως ανήκω στους τυχερούς και γι' αυτό δεν θέλω να λέω πολλά. Βρίσκομαι στο σπίτι μου, στην ηρεμία μου, δεν έχω χάσει τη δουλειά μου, όπως άλλοι συνάνθρωποί μου, ούτε πολύ περισσότερο την υγεία και την ζωή μου.
Ο άνθρωπος προσαρμόζεται και στις χειρότερες καταστάσεις, στις πιο ανοίκειες ακόμη και απάνθρωπες. Συνηθίζει και επιβιώνει...μια από τις  αρετές του.

Κάθε φορά, ωστόσο, που βγαίνω για να κάνω μια σύντομη βόλτα νιώθω τόση νοσταλγία για όλα όσα αυτή η καραντίνα μου έχει στερήσει.
Τη θάλασσα που λατρεύω, τα ψηλά βουνά που αξιώθηκα να περπατήσω, τους ΦΙΛΟΥΣ μου και τους συναδέλφους μου, τους μαθητές μου...

Παρατηρώ, επίσης, συμπεριφορές και στάσεις. Είναι αλήθεια πως στα δύσκολα φαίνεται ο χαρακτήρας του ανθρώπου. Ποιος ξέρει; Ίσως από αυτή την ιστορία να βγούμε λίγο πιο σοφοί...αν έχουμε ανοιχτή καρδιά και μυαλό στο κεφάλι μας.

Θέλω να ευχηθώ σε όλους τους διαδικτυακούς αλλά και πραγματικούς μου φίλους
  Καλή ανάσταση και καλή λευτεριά.

Άλλες γενιές περάσαν πολύ χειρότερα από τη δική μας...εμείς θα μείνουμε στην ιστορία ως η γενιά της καραντίνας....

Μανώλης Γλέζος

Δεν πρέπει να θρηνούμε σήμερα για τον θάνατο του Μανώλη Γλέζου. Πλήρης ημερών και εμπειριών, με μια ζωή γεμάτη ιδεαλισμό και αγώνα ο Μανώλης Γλέζος δεν έχει ανάγκη επικήδειων και θρήνων.
Είμαι σίγουρη πως αν μπορούσε να μας πει κάτι από κει που βρίσκεται, θα ήταν στο ξόδι του να γελάμε, να τραγουδάμε και να χορεύουμε.

Δυστυχώς βέβαια στις δύσκολες στιγμές που περνάμε ως χώρα και ως άνθρωποι δεν θα μπορέσουμε  να τον συνοδέψουμε όπως του πρέπει στην τελευταία του κατοικία. Αλλά πάλι μπορεί έτσι να είναι και καλύτερα...χόρτασε η ψυχή μας από παράτες και μεγάλα λόγια κάθε φορά που αποχαιρετάμε τέτοιους Ανθρώπους. Ας τους αφήσουμε στην σεμνότητα και στην ησυχία τους...

Ο Μανώλης Γλέζος έγινε πολύ νωρίς σύμβολο κατεβάζοντας τη ναζιστική σημαία από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Όμως δεν νομίζω ότι ποτέ αναπαύτηκε στις δάφνες του, ούτε και υπήρξε άνθρωπος δογματικός και δύστροπος, περιχαρακωμένος σε λόγια "κομμένων κεφαλών" και εντολές που δεν συμφωνούσαν με τα πιστεύω του.

Για μένα πέρα και πάνω από όλα υπήρξε ένας όμορφος Άνθρωπος, ένας φωτεινός Κυκλαδίτης που τίμησε με κάθε τρόπο την Νάξο, την ιδιαίτερη πατρίδα του αλλά και την Ελλάδα ολόκληρη.
Θα δανειστώ εδώ κάποια λόγια του ίδιου από το βιβλίο του "Η συνείδηση της πετραίας γης - Κυκλαδογραφές"

"Κυκλάδα
σπείρα,σύμπλεγμα,πατρίδα μήτρα.
Στις παρυφές του φωτός σου,
σ' όλες τις ακτογραμμές της ύπαρξης,
εκεί που μάχονται και φιλιώνουν
τα κύματα των ονείρων και των αισθήσεων,
άγγιξα την ύπαρξη της συνείδησης,
πήρα το νιώσμα του είναι μου, 
αισθάνθηκα να υπάρχω"

Καλό σου ταξίδι

Αντί αποχαιρετισμού

Αγαπημένη μου Κική

συχώρεσε μου την οικειότητα - δεν είχα την τύχη ποτέ να σε συναντήσω...κι όμως είναι σα να σε γνωρίζω από καιρό...σα να σε βλέπω την ώρα που στοχαζόσουν και "γεννούσες" τα ποιήματά σου, τέκνα της μοναξιάς και χαρμολύπης , που μόνο η ζωή μπορεί να μας προσφέρει.

Θα σου πω την αμαρτία μου...δεν σε ήξερα από πάντα. Είχα μεγαλώσει με άλλες φωνές...πιο παραδοσιακές...και φυσικά αντρικές. Ξαφνικά , πρωτόβγαλτη φιλόλογος στα φροντιστήρια βρέθηκα να αντιμετωπίζω την ποίησή σου και μάλιστα ως αντικείμενο προς εξέταση...
Στην αρχή ένιωθα αμηχανία...μετά σχολίαζα αρνητικά την επιλογή του υπουργείου να εντάξει ποιήματά σου στην διδακτέα ύλη...βλέπεις, νόμιζα πως η ποίηση θέλει πολύ χρόνο, για να έρθει η ώρα της αναγνώρισης και της αποδοχής.

Όμως η μεγάλη ποίηση δεν έχει ανάγκη ούτε από τις κρίσεις των επαϊόντων, ούτε από τα σχολικά ανθολόγια, ούτε καν από τα βραβεία...ματαιότητες κοσμικές.
Θυμάμαι μια μέρα διάβασα στη μητέρα μου ένα ποίημά σου...τη σκόνη....κι εκείνη δάκρυσε.

Λυπᾶμαι τίς νοικοκυρές
ἔτσι πού ἀγωνίζονται
κάθε πρωί νά διώχνουν ἀπ' τό σπίτι τους τή σκόνη,
σκόνη, ὕστατη σάρκα τοῦ ἄσαρκου(...)

Και κάπως έτσι κατάλαβα πως  μπορεί η σκόνη να γίνει πρωταγωνίστρια στο ποιητικό σύμπαν...ήταν φανερό, μου έλειπε η εμπειρία κι ίσως ίσως και μερικά χαστουκάκια από αυτά που τόσο εύστοχα δίνει πότε πότε η ζωή.

Άρχισα να σε μελετώ πιο προσεκτικά...και να διαπιστώνω πόσο εύστοχη ήσουν...λιτή, επιγραμματική, καίρια κυριολεκτούσα...ακόμη κι όταν με τις λεκτικές σου υπερβάσεις προκαλούσες αμηχανία. 

Ὁ ἔρωτας,
ὄνομα οὐσιαστικόν,
πολύ οὐσιαστικόν,
ἑνικοῦ ἀριθμοῦ,
γένους οὔτε θηλυκοῦ οὔτε ἀρσενικοῦ,
γένους ἀνυπεράσπιστου.
Πληθυντικός ἀριθμός
οἱ ἀνυπεράσπιστοι ἔρωτες.

Μπορεί και να ένιωσα και εγώ ανυπεράσπιστη, ποιος ξέρει , και να βρήκα καταφύγιο στην ποίησή σου. 

Σήμερα το διαδίκτυο έχει γεμίσει από σένα...εικόνες, συνεντεύξεις, αποσπάσματα από τα ποιήματα σου...σημεία των καιρών.

Τι κρίμα να θυμόμαστε τους ποιητές μόνο στο φευγιό τους

                                                                                                               Καλό σου ταξίδι