Confiteor - Ανατομία του Κακού

Δεν νομίζω ότι το βιβλίο Confiteor του Ζάουμε Καμπρέ χρειάζεται το δικό μου έπαινο , καθώς έχει ήδη από την στιγμή που εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2016 συγκεντρώσει πλήθος διακρίσεων και βραβείων. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα το οποίο με αφορμή αλλά και κέντρο αναφοράς ένα περίφημο βιολί  παρουσιάζει ένα πλήθος ανθρώπινων ιστοριών που τέμνονται και δημιουργούν ένα πολύπλοκο και πολλές φορές τραγικό πλέγμα. Η Ιστορία της Ευρώπης φωτίζεται ανάγλυφα  μέσα από τις ιστορίες των κατόχων του βιολιού , ενώ ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και το ζόφο του Γ '  Ράιχ.

         Δεν είναι ένα εύκολο βιβλίο , παρά τη δημοφιλία του. Τόσο από τεχνικής απόψεως , όσο και από άποψη περιεχομένου είναι "βαρύ" και θέλει "γερά στομάχια". Ο ήρωας , ένας homo universalis , βασανίζεται από ένα καίριο ερώτημα , που όσο ο χρόνος του μυθιστορήματος κυλά , τόσο εντείνεται:

Ποια είναι η φύση του Κακού;

Και ο ίδιος , φύση αγαθή και ευαίσθητη , άνθρωπος που στερήθηκε την αγάπη και την χαρά της ζωής πέφτει θύμα της κακότητας των συνανθρώπων του.

      Διαβάζοντάς το κανείς  έχει την ευκαιρία να χαρεί την ευρύτητα των γνώσεων του συγγραφέα , την αφηγηματική του δεινότητα αλλά και να προβληματιστεί για μια σειρά από ζητήματα που αφορούν την ανθρώπινη φύση και ο Καμπρέ θέτει εύστοχα και καίρια.

Από τα πιο δυνατά κατά τη γνώμη μου σημεία του μυθιστορήματος είναι οι παράλληλοι και τελικά ταυτιζόμενοι αφηγηματικοί μονόλογοι ενός διαβόητου ιεροεξεταστή  του 16ου αι. και του Ρούντολφ Ες , του διοικητή του Άουσβιτς , που βασανιστικά αναδεικνύουν την διαχρονική διάσταση του Κακού , που ντύνεται κάθε φορά άλλη φορεσιά , για να φέρει μόνο πόνο και καταστροφή.
Εξάλλου , συγκίνηση προκαλεί η αναδρομική αφήγηση ενός επιζώντα από το κολαστήριο του Άουσβιτς , ο οποίος με λόγο λιτό και χωρίς μελοδραματικές υπερβολές παρουσιάζει σε όλο της το "μεγαλείο" τη θηριωδία  που βίωσε ο ίδιος και η οικογένειά του σε αυτό το στρατόπεδο θανάτου.

Επίκαιρο  θέμα όσο ποτέ το Κακό στοιχειώνει τις ζωές μας , καθώς σε πείσμα της τεράστιας πνευματικής και τεχνολογικής προόδου του ανθρώπου συνεχίζει να αποδεικνύει πως , όσο κι αν αυτός έχασε το τρίχωμα , τα μυτερά δόντια και τα ζωώδη του ένστικτα , βαθιά μέσα του ένα ορμέμφυτο τον σπρώχνει στις πιο σκοτεινές και αβυσσαλέες πράξεις.
Κι ίσως το πιο δυσάρεστο  είναι πως ούτε η πνευματική καλλιέργεια ,  η  περίφημη Παιδεία, κατάφεραν να το δαμάσουν.

Ας μην ξεχνάμε πως τα κτήνη που διέπραξαν τις φρικαλεότητες στο Άουσβιτς και στα άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης ήταν πολλές φορές επιστήμονες και άνθρωποι υψηλής κουλτούρας και πως οι τρόφιμοι οδηγούνταν στο θάνατο υπό τον ήχο κλασικής μουσικής...

Για την Χρύσα και την Μαργαρίτα