Θύτες και θύματα

Το ρήμα θύω, που στα αρχαία ελληνικά σημαίνει θυσιάζω,  προέρχεται από μια ινδοευρωπαϊκή ρίζα που σχετίζεται με την έννοια του "στροβιλίζω, βγάζω καπνούς".  Αν και σε πρώτη ανάγνωση η θυσία και ο καπνός δεν φαίνεται να έχουν μεγάλη σχέση, αν το καλοσκεφτεί κανείς , θα διαπιστώσει ότι συνδέονται ουσιαστικά, καθώς κατά την διάρκειά της  έκαιγαν θυμιάματα και καπνός ανέβαινε προς τα πάνω,αφού μετά την θυσία οι θύτες έκαιγαν τα εξιλαστήρια θύματα, τα θυσιασμένα ζώα, δηλαδή, στους βωμούς των θεών.

Στην εποχή μας θυσίες δεν γίνονται...ευτυχώς, αλλά θύτες και θύματα συνεχίζουν να υπάρχουν.
Ο θύτης είναι αυτός που θυσιάζει, ο "θυσιαστής", αν θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε μια τέτοια λέξη. Είναι όμως, μεταφορικά, και αυτός που προκαλεί κακό σε κάποιον και ως εκ τούτου δεν είναι διόλου συμπαθής, αλλά συνδέεται με τις έννοιες της σκληρότητας και της απανθρωπιάς. Ο θύτης έχει μέσα του κάτι το ενεργητικά κακό, σε αντιδιαστολή με το θύμα που είναι παθητικά καλό.

Θύματα, λοιπόν, είναι αρχικά τα θυσιαζόμενα ζώα. Η λέξη, όμως, δηλώνει επίσης και κυρίως στις μέρες μας, τα πρόσωπα που πάσχουν , που αδικούνται , που τους συμβαίνει κάτι κακό, χωρίς να έχουν την δυνατότητα να αντιδράσουν. Ως εκ τούτου, τα θύματα γίνονται εξ ορισμού συμπαθή, καθώς προκαλούν αισθήματα συμπόνιας και λύπης λόγω της άδικης μεταχείρισής τους.

Στις διαπροσωπικές σχέσεις είτε αυτές είναι κοινωνικές, είτε φιλικές/ερωτικές ή ακόμη επαγγελματικές διαπιστώνουμε ότι πολλές φορές οι άνθρωποι μπαίνουν στο ρόλο του θύτη ή του θύματος. Αν αυτό προκύψει τυχαία και άπαξ, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, καθώς κατά τη διάρκεια της ζωής μας θα κληθούμε να μπούμε σε πολλούς ρόλους με τις αντίστοιχες συνέπειες φυσικά.
Αν, όμως, καθ' έξιν και επανάληψη γινόμαστε θύτες ή θύματα, τότε αξίζει να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή και να δούμε βαθύτερα μέσα μας τι μας συμβαίνει πραγματικά.

Διότι, ως θύτες μεν, θα καλούμαστε πάντα να απολογηθούμε για την αδικαιολόγητη σκληρότητά μας σε μια κοινή γνώμη που αρέσκεται να τα βάζει πάντα με τον φταίχτη.
Ως θύματα, όμως, θα απολαμβάνουμε  τη συμπάθεια ή ίσως και τον οίκτο των γύρω μας λόγω του "κακού" που μας βρήκε και θα παίρνουμε πάντα άφεση αμαρτιών για τα όποια δικά μας λάθη ή παραλείψεις, αδυναμίες ή δειλίες, μας έφεραν στη θέση του θύματος.