Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2015

Περί όνου σκιάς

Η αποψινή μου ανάρτηση είναι αφιερωμένη στα γαϊδούρια και τους απανταχού συγγενείς τους.

Στην αρχαιότητα το προσφιλές αυτό ζώο ονομαζόταν όνος και μάλιστα η λέξη αυτή πρωτοβρέθηκε σε πινακίδες της μυκηναϊκής εποχής. Πάντως, τόσο αυτή , όσο και η μεταγενέστερη , ο γάϊδαρος, σύμφωνα με τους γλωσσολόγους, δεν είναι ελληνικής αλλά ανατολίτικης προέλευσης.
Σουμεριακή η πρώτη και αραβική η δεύτερη.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι και οι δυο ονομάζουν το υπομονετικό και χαριτωμένο τετράποδο που το φορτώνουμε από την αρχαιότητα με όλα τα βάρη του κόσμου και ταυτόχρονα το βρίζουμε και  το κακομεταχειριζόμαστε.

Οι γάϊδαροι είναι συγγενείς των αλόγων αλλά πιο μικρόσωμοι και με μεγάλα αυτιά. Ανέκαθεν χρησιμοποιήθηκαν για τη μεταφορά φορτίων και ανθρώπων και φυσικά στις σκληρές, αγροτικές εργασίες. Παρά το μόχθο τους και την παροιμιώδη υπομονή τους, ωστόσο, δεν έχαιραν ποτέ της εκτιμήσεως των ξαδέλφων τους, των ευγενών αλόγων, που συνδέθηκαν από πολύ νωρίς με τους αριστοκράτες και την περήφανη γενιά τους.

Ο γάϊδαρος από κοινωνικής απόψεως είναι ένας προλετάριος και δεν υπάρχει πιο ταιριαστό ποίημα από αυτό που του αφιέρωσε ο Κ. Βάρναλης, η περίφημη μπαλάντα του κυρ - Μέντιου (http://www.snhell.gr/anthology/content.asp?id=232&author_id=56 και  https://www.youtube.com/watch?v=hU4h3pMNXfA).

Ο λαός μας πάλι έχει αφιερώσει στα γαϊδούρια πολλές παροιμίες και εκφράσεις , όπως οι ακόλουθες:

  • Αυτός σκάει γάιδαρο...για άνθρωπο φορτικό και δύσκολο που εξαντλεί και τα μεγαλύτερα περιθώρια υπομονής, δηλ. τα γαϊδουρινά!!!
  • Κατά φωνή κι ο γάϊδαρος...για κάποιον που εμφανίζεται την ώρα που μιλάμε γι' αυτόν.


  • Είπε ο γάϊδαρος τον πετεινό κεφάλα...για ανθρώπους που δεν βλέπουν τα δικά τους ελαττώματα και κατακρίνουν τους άλλους.
  • Δυο γάϊδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα....σε περιπτώσεις που κάποιοι αντιδικούν για πράγματα που δεν τους ανήκουν.
  • Σιγά μη στάξει η ουρά του όνου/γαϊδάρου...για ζήτημα που τελικά δεν έχει και τόση μεγάλη σημασία ούτε προκαλεί ιδιαίτερη ζημιά.
  • Κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε...σε περιπτώσεις που κανείς πρέπει να παίρνει εκ των προτέρων προφυλάξεις για ένα ζήτημα, ώστε να μην έχει μετά δυσάρεστες συνέπειες.
  • Κάποιου του χάριζαν ένα γάϊδαρο και τον κοίταγε στα δόντια....όταν κανείς δεν αντιλαμβάνεται την αξία μιας προσφοράς που του γίνεται.
  • Φάγαμε τον γάϊδαρο και έμεινε η ουρά....όταν έχουμε περάσει τις μεγαλύτερες δυσκολίες και λίγο μας έχει μείνει , για να ολοκληρώσουμε ένα έργο που έχουμε αναλάβει.
  • Ήταν στραβό το κλήμα, το φαγε κι ο γάϊδαρος κι αποστράβωσε...για κατάσταση που ήταν ήδη προβληματική και χειροτέρεψε.
  • Δεν μπορεί να μοιράσει δυο γαϊδουριών άχυρα....για άχρηστο άνθρωπο, ανεπίδεκτο πάσης μαθήσεως.
Γαϊδάρους και γαϊδάρες συναντάμε καθημερινά στις κοινωνικές μας συναναστροφές, ανθρώπους δηλ. ανάγωγους και αναίσθητους. Τώρα, γιατί εμείς οι άνθρωποι φορτώνουμε τις δικές μας αδυναμίες και ελαττώματα σε άκακα ζώα, που μας δουλεύουν και από πάνω για μια ζωή, ε αυτό , μόνο η ψυχολογία ίσως μπορέσει να απαντήσει....



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου